Strategic alignment en de uitdaging van visionair leiderschap
Door: Dr. Begüm Bilgin , Prof. Dr. Daan van Knippenberg , Associate Prof. Inga Hoever, Dr. Jing Wu and Dr. Marco de Haas.
Organisaties profiteren alleen van een strategische visie als hier daadwerkelijk naar wordt gehandeld. Maar het opbouwen van alignment rondom een strategische visie vormt een uitdaging. Ons onderzoek ‘Visionary Leadership and the Pursuit of Organizational Visions’ identificeert hiervoor een fundamentele oorzaak. Want hoewel visionair leiderschap essentieel is voor het opbouwen van alignment onder werknemers in de hele organisatie, is het minder effectief wanneer het wordt uitgevoerd door leiders op lagere niveaus.
De hiërarchische uitdaging van visionair leiderschap
Hoewel de visie typisch vanuit de CEO en het topmanagementteam komt, is het verspreiden van de visie over alle niveaus van de organisatie cruciaal om iedereen te verenigen rondom een gemeenschappelijk doel. Visionair leiderschap om de strategische visie door de hele organisatie te ondersteunen is dus belangrijk. Dit berust op een collectieve inspanning van het management op alle niveaus. Ons onderzoek toont echter een belangrijke uitdaging aan: de impact van visionair leiderschap op strategic alignment en daarmee strategie-implementatie neemt af naarmate men lager in de hiërarchie van de organisatie komt.
Het onderzoek, uitgevoerd bij een Europees bedrijf met meer dan 1.400 werknemers verspreid over 136 teams op basis van onderzoeksdata van The Better Company, vond dat de effectiviteit van visionair leiderschap lager is naarmate het lager in de organisatiehiërarchie plaatsvindt. Management op lagere niveaus kunnen zich net zo goed inzetten voor visionair leiderschap om de strategische visie te ondersteunen als leiders op hogere niveaus, maar hun inspanningen zijn niet zo effectief als die van managers op hogere niveaus. Dit verschil ontstaat omdat managers op hogere niveaus worden gezien als meer geloofwaardige bronnen van de strategische visie, waardoor hun visiecommunicatie meer impact heeft.
De rol van strategic alignment
Strategic alignment verwijst naar het gedeelde begrip en de overeenstemming onder teamleden over de strategische visie van de organisatie. De studie toonde aan dat visionair leiderschap hoger in de hiërarchie van de organisatie sterker resulteerde in een hogere mate van alignment met de visie van de CEO, wat vervolgens leidde tot een sterkere focus op de implementatie van de strategie. Omgekeerd hadden managers op lagere niveaus moeite om hetzelfde niveau van alignment te bereiken, zelfs wanneer ze zich in dezelfde mate inzetten voor visionair leiderschap. Hun vermogen om teams te inspireren en af te stemmen op de overkoepelende strategische visie wordt beperkt door hun hiërarchische positie.
Dit is deels geworteld in de menselijke psychologie. Visionair leiderschap wordt gezien als een verantwoordelijkheid van het topmanagement. Wanneer managers op lagere niveaus zich bezighouden met visionair leiderschap, botst dit met de perceptie van medewerkers over hoe leiderschap op verschillende niveaus zou moeten worden uitgedrukt.
De hiërarchische kloof aanpakken
De bevinding dat visionair leiderschap effectiever is op hogere niveaus wijst op een duidelijke oplossing: het senior management moet actief de inspanningen van leiders op lagere niveaus ondersteunen. Er is een wijdverbreide neiging in organisaties voor het senior management om de strategische visie te ontwikkelen en deze vervolgens over te dragen aan het middenmanagement voor implementatie. Ons onderzoek identificeert een fundamentele reden waarom dit een vergissing is. Leiders op lagere niveaus hebben de goedkeuring en steun van het senior management nodig om hun communicatie inspanningen rondom de strategische visie te legitimeren.
Bovendien is het essentieel om niet aan te nemen dat alignment op de visie en implementatie van de visie vanzelf plaatsvinden. Het is daarom belangrijk deze alignment regelmatig actief te meten. Regelmatige beoordelingen en feedbackmechanismen kunnen waardevolle inzichten bieden in hoe goed de strategische visie wordt begrepen, omarmd en uitgevoerd op alle niveaus. Door afstemming en implementatie te meten, kunnen organisaties hiaten identificeren en snel corrigerende maatregelen nemen, zodat de strategische visie effectief wordt geïntegreerd in de dagelijkse operaties op alle niveaus binnen de organisatiehiërarchie.
Conclusie
Visionair leiderschap blijft een krachtig instrument voor de implementatie van de strategische visie, maar de effectiviteit ervan wordt beïnvloed door de hiërarchische positie van de betreffende leider. Organisaties moeten dit dynamische gegeven erkennen en proactief stappen ondernemen om leiders op alle niveaus te versterken. Door strategic alignment te bevorderen en de implementatie ervan te meten, kunnen bedrijven ervoor zorgen dat hun strategische visie beklijft in de hele organisatie, wat collectieve actie richting de gemeenschappelijke visie stimuleert.
Gerelateerde publicatie
