Wat is medewerkersonderzoek of MTO?
Een medewerkersonderzoek of MTO is een gestructureerde manier om inzicht te krijgen in hoe medewerkers hun werk, de organisatie en hun werkomgeving ervaren. Het helpt organisaties om te begrijpen wat er speelt op de werkvloer, of medewerkers zich energiek voelen en waar mogelijke knelpunten of risico’s liggen. Door te luisteren naar medewerkers kunnen organisaties gerichter werken aan verbetering van onder andere werkplezier, betrokkenheid, leiderschap, samenwerking en duurzame inzetbaarheid.
Waarom doe je een MTO als organisatie?
Een goed uitgevoerd MTO draagt bij aan een gezonde organisatiecultuur, hogere medewerkerstevredenheid en betere prestaties. Door regelmatig feedback op te halen, kun je trends volgen, interventies onderbouwen en het gesprek over werkgeluk en ontwikkeling stimuleren. Bovendien laat je als organisatie zien dat je medewerkers serieus neemt en betrokken bent bij hun welzijn.
Welke vormen zijn er?
Op hoofdlijnen onderscheiden we twee soorten onderzoek, of je kijkt in de breedte naar allerlei verschillende thema’s. Of je kijkt juist in de diepte naar een specifiek thema, zodat je gericht aan de slag kunt met verbeteringen.
- Brede periodieke onderzoeken (bijv. jaarlijks): meten veel thema’s en geven een totaalbeeld van de organisatie. Deze vorm van onderzoek biedt The Better Company aan onder de naam: Do Better Surveys.
- Thematische onderzoeken richten zich op specifieke onderwerpen zoals leiderschap, werkdruk of psychologische veiligheid. Deze vorm van onderzoek biedt The Better Company aan onder de naam: Do Better Scans.
De medewerkersonderzoeken van The Better Company onderscheiden zich doordat alles onderzoeken zijn gebaseerd op een evidence-based benadering.
Valkuilen van het traditionele MTO
De meeste MTO’s meten van alles een beetje — maar vergeten te meten wat ertoe doet. Het MTO wordt maar al te vaak een ritueel dat ooit bedoeld was om te luisteren naar medewerkers, maar inmiddels vooral dikke rapporten oplevert — en zelden échte verbetering. Lees verder in onze blog waarom deze traditionele medewerkersonderzoek niet meer werken.
Helaas geven de meeste medewerkersonderzoeken dan ook onvoldoende aanknopingspunten om de juiste interventies te kunnen bepalen. In de blog ‘Medewerkersonderzoek: Zo krijg je wél relevante uitkomsten’ gaan we daarom in op een aantal veel voorkomende valkuilen.
De vragenlijst voor je MTO
Strategisch gekozen thema’s die bevraagd worden met een goede vragenlijst vormen de hoeksteen om betrouwbare, valide en bruikbare data uit je MTO te krijgen. In de ‘Hoe stel je de vragenlijst samen voor je medewerkersonderzoek of MTO?’ gaan we daarom in op het gebruik van gevalideerde vragenlijsten voor medewerkersonderzoek.
Een MTO is niet alleen een meetinstrument, maar ook een startpunt voor dialoog en duurzame organisatieontwikkeling. Door gebruik te maken van wetenschappelijk meetschalen kun je een gevalideerde vragenlijsten opstellen. Daarmee wordt niet alleen de kwaliteit van het onderzoek verhoogd, maar ook de betrouwbaarheid van de analyses en conclusies. Door gevalideerde meetschalen te gebruiken kun je daadwerkelijk ‘rekenen’ met de data. Dit maakt het mogelijk om trends goed te duiden, afwijkingen te signaleren en effectanalyses te doen. Bekijk een aantal voorbeeld meetschalen uit onze wetenschappelijke bibliotheek.
Is een medewerkersonderzoek verplicht?
Een medewerkersonderzoek (MTO) is in Nederland niet wettelijk verplicht. Toch kiezen veel organisaties ervoor om het periodiek uit te voeren. Het helpt om inzicht te krijgen in medewerkerstevredenheid, betrokkenheid of werkdruk, en vormt vaak de basis voor HR-beleid of organisatieontwikkeling. Daarnaast spelen MTO’s regelmatig een rol bij certificeringen zoals ISO.
Hoewel er geen directe wettelijke verplichting is, zijn er wél regels waarbij een MTO een nuttig of zelfs noodzakelijk instrument is. Zo verplicht de Arbowet werkgevers om psychosociale arbeidsbelasting te signaleren en aan te pakken. Ook kan een medewerkersonderzoek input leveren voor de wettelijk verplichte RI&E. In die zin is een MTO vaak een slimme manier om aan meerdere verplichtingen en goed werkgeverschap te voldoen.
De OR (ondernemingsraad) heeft instemmingsrecht als er structurele regelingen worden getroffen rondom arbeidsomstandigheden. Ze kan dus medezeggenschap eisen over een MTO, maar het onderzoek zelf wordt niet door de OR verplicht gesteld.
Medewerkersonderzoek, MTO of MBO?
In de praktijk worden de brede periodieke mederwerkersonderzoeken ook wel een MTO (medewerkerstevredenheidsonderzoek) of MBO (medewerkers ‘betrokkenheid’ of ‘belevings’ onderzoek) genoemd. Op hoofdlijnen gaat het dan van over hetzelfde, maar er zijn accentverschillen:
- Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO): Richt zich op hoe tevreden medewerkers zijn over verschillende aspecten van hun werk, zoals arbeidsvoorwaarden, werksfeer, communicatie en leidinggevenden. Vaak cijfermatig en momentopname-gericht.
- Medewerkersbetrokkenheidsonderzoek (MBO): Meet in hoeverre medewerkers zich emotioneel verbonden voelen met hun werk en de organisatie. Gaat verder dan tevredenheid: betrokken medewerkers tonen meer initiatief, loyaliteit en productiviteit.
- Medewerkersbelevingsonderzoek: Richt zich op de subjectieve beleving van medewerkers, zoals veiligheid, inclusie, werkdruk en zingeving. Het gaat meer over gevoel, ervaring en perceptie dan over rationele tevredenheid.
Stappenplan Happiness & Engagement
Happiness & Engagement is van belang voor organisaties die hun performance willen verhogen en het verzuim willen verlagen. Maar hoe werk je aan meer werkgeluk en een hogere betrokkenheid binnen jouw organisatie?
In dit stappenplan zetten wij uiteen:
- Hoe het huidige niveau van Happiness & Engagement gemeten kan worden
- Wat bewezen drijfveren voor een werkgeluk en betrokkenheid zijn
- Hoe je komt tot de juiste interventies om werkgeluk en betrokkenheid te verhogen
Download de paper en ontdek hoe je aan de slag kunt en bestaande ontwikkelprogramma’s effectiver kunt maken.
Downloaden
Gerelateerde publicaties
Laatste blogs
Cultuur: de bepalende factor achter L&D impact
Van weten naar doen: hoe je na het meten écht impact maakt
